Cảnh giác với loại hình bất động sản mới, thừa rủi ro và thiếu pháp lý

Có rất nhiều yếu tố không rõ ràng trong thị trường bất động sản nông nghiệp, chưa có tính ổn định lâu dài và chưa có khung pháp lý rõ ràng cho thị trường này.
 
Đó là nhận định của luật sư Lê Xuân Nghĩa trong một hội thảo về thị trường bất động sản nông nghiệp. Theo ông, thị trường bất động sản nông nghiệp hiện nay bộc lộ rất nhiều thiếu sót và hạn chế. Dễ thấy nhất là quy định về quy hoạch đất nông nghiệp tương đối lỏng lẻo. Nguyên nhân chính là do quá trình đô thị hóa cần rất nhiều đất nông nghiệp để làm nhà ở, thương mại dịch vụ, và sản xuất công nghiệp
 
Xuất phát từ nhu cầu về nhà ở rất lớn, đã nảy sinh rất nhiều hiện tượng đầu cơ rất phố biến. Ngoài ra, xây nhà trên đất nông nghiệp tự phát xuất hiện và người dân tìm cách bắt tay với chính quyền tìm cách hợp thức hóa, nguồn hàng trên thị trường rõ ràng không minh bạch.


 
Song song đó, việc mua bán không qua môi giới, không có tư vấn và thanh tra, kiểm tra về nguồn gốc hàng hóa. Chính các giao dịch phi chính thức, giao dịch ngầm, giao dịch trao tay này càng làm cho thị trường này trở nên không minh bạch
 
Đáng chú ý là thị trường này cũng không có bảo hiểm về quyền sở hữu đất nông nghiệp. Khi giao dịch mua bán nhà đất thường phát sinh rất nhiều rắc rối về quyền sở hữu từ bố mẹ đến anh chị em, con cái trong gia đình, tranh chấp với dòng họ, hàng xóm…
 
Bất động sản nông nghiệp vẫn là lĩnh vực đang bị bỏ ngỏ, sau nhiều năm hầu như không có sự tiến bộ đáng kể nào trong tiếp cận đất đai. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp phải "tự bơi" khi muốn mở rộng mặt bằng cho sản xuất - kinh doanh.
 
"Thực tế hiện nay, khái niệm về thị trường bất động sản nông nghiệp tại Việt Nam vẫn chưa thực sự rõ ràng, thiếu tính nhất quán; nguồn lực tài sản đất đai, hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam vẫn chưa thực sự được vận hành theo cơ chế thị trường; cơ chế chính sách cho phát triển nông nghiệp nói chung và cho hoạt động đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nói riêng vẫn còn nhiều bất cập... ”, ông Chiến khẳng định.
 
Về khái niệm “bất động sản nông nghiệp”, “thị trường bất động sản nông nghiệp”, PGS.TS. Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TƯ, cho hay: “Bất động sản nông nghiệp” được hiểu là bất kỳ phần bất động sản nào được chỉ định hoặc được phép thực hiện hoạt động nông nghiệp. Ví dụ, người ta có thể điều hành một trang trại hoặc nuôi một số loại động vật chỉ trên bất động sản nông nghiệp. Luật quy hoạch địa phương xác định những tài sản nào trong một khu vực đủ điều kiện là bất động sản nông nghiệp.
 
Còn với “thị trường bất động sản nông nghiệp”, theo vị chuyên gia này, hiện chưa có một khái niệm tường minh. Tuy nhiên, có thể hiểu thị trường bất động sản nông nghiệp là thị trường mà ở đó, bất động sản nông nghiệp và dịch vụ bất động sản nông nghiệp được giao dịch.